C.Bevordering van planning en beheer ten behoeve van een duurzaam landgebruik

Uitgangspunten

7.27.De beschikbaarheid van met land samenhangende hulpbronnen is een wezenlijk onderdeel van duurzame leefwijzen die het milieu zoveel mogelijk intact laten. De met land samenhangende hulpbronnen vormen de basis voor (menselijke) leefsystemen, levert bodem, energie en water, en schept gelegenheid voor elke menselijke activiteit. In snel groeiende stedelijke gebieden vormt de beperkte beschikbaarheid van grond een steeds groter probleem als gevolg van de tegenstrijdige belangen van de industrie, woningbouw, handel, landbouw, pachtstelsels en de behoefte aan onbebouwde ruimte. Bovendien belemmeren de stijgende grondprijzen in steden de armen hun toegang tot geschikte grond. Op het platteland leiden niet duurzame werkwijzen, zoals het bewerken van marginaal bouwland en de aantasting van bossen en ecologisch kwetsbare gebieden door commerciële bedrijven en de landloze plattelandsbevolking, tot een achteruitgang van het milieu en tot teruglopende inkomsten voor de verarmde agrarische bevolking.

Doelstelling

7.28.Doel van dit programmaterrein is, enerzijds, te voorzien in de behoefte aan land die voortvloeit uit de ontwikkeling van menselijke nederzettingen door een milieuverantwoorde planning van bebouwing en landgebruik om voor alle huishoudens de toegang tot land te verzekeren, en anderzijds, waar van toepassing, het gemeenschappelijk en collectief bezit en beheer van land aan te moedigen. Uit economische en culturele overwegingen dient speciale aandacht te worden geschonken aan de behoeften van vrouwen en inheemse bevolkingsgroepen.

Activiteiten

7.29.Alle landen dienen, voor zover van toepassing, te overwegen, een volledige nationale inventarisatie te maken van de grond als hulpbron met als doel, een informatiesysteem op te zetten met betrekking tot het land, waarin terreinen worden geclassificeerd naar hun meest geschikte bestemming, en gebieden met een kwetsbaar milieu of gebieden die extra gevoelig zijn voor rampen, geregistreerd worden met het oog op speciale beschermende maatregelen.

7.30.Vervolgens dienen alle landen te overwegen, nationale plannen voor landbeheer op te stellen om de ontwikkeling en het gebruik van land in goede banen te kunnen leiden. Met het oog hierop wordt van hen verwacht dat zij:

(a)Voor zover noodzakelijk, een nationale wetgeving instellen om als richtlijn te dienen bij de implementatie van openbare beleidsmaatregelen ten behoeve van milieuverantwoorde stedelijke ontwikkeling, landgebruik, woningbouw en een verbeterd beheer van stadsuitbreiding;

(b)Waar van toepassing, efficiënte en toegankelijke markt voor grond tot stand brengen, die tegemoet komen aan de vereisten van ontwikkeling van de gemeenschap, door onder meer landregistratiesystemen te verbeteren en procedures bij transacties met betrekking tot land te vereenvoudigen;

(c)Stimulerende belastingmaatregelen en maatregelen voor het toezicht op landgebruik ontwikkelen, met onder meer oplossingen op het gebied van planning van landgebruik die een meer overwogen en milieuverantwoord gebruik van de schaarse grond mogelijk maken;

(d)Samenwerking aanmoedigen tussen de publieke, private en gemeenschapssector bij het beheer van land ten behoeve van de ontwikkeling van menselijke nederzettingen;

(e)Op gemeenschapsniveau uit te voeren methoden ter bescherming van het beschikbare land versterken binnen bestaande stedelijke en agrarische nederzettingen;

(f)Geschikte pachtstelsels invoeren die zekerheid verschaffen aan alle gebruikers van gepachte grond, met name inheemse groepen, vrouwen, plaatselijke gemeenschappen en de armen in de steden en op het platteland;

(g)Inspanningen bespoedigen om de beschikbaarheid van land voor de armen in steden en op het platteland te vergroten, onder meer door middel van kredietstelsels ten behoeve van de aankoop van grond en voor het bouwen/verwerven of verbeteren van een veilig en gezond onderdak en infrastructurele voorzieningen;

(h)De implementatie ontwikkelen en ondersteunen van verbeterde werkwijzen op het gebied van landbeheer, die rekening houden met allerlei, mogelijk tegenstrijdige behoeften aan grond van landbouw, industrie, transport, stedelijke ontwikkeling, groene zones, natuurgebieden en andere fundamentele behoeften;

(i)Onder beleidsmakers begrip kweken voor de negatieve gevolgen van niet-geplande nederzettingen in gebieden met een kwetsbaar milieu, en hen bekend maken met de voor dit doel noodzakelijke en relevante vormen van nationaal en plaatselijk beleid op het gebied van landbeheer en volkshuisvesting.

7.31.Op het internationale niveau dienen de verschillende bilaterale en multilaterale instellingen en programma's, zoals het UNDP, de FAO, de Wereldbank, de regionale ontwikkelingsbanken, andere betrokken organisaties en het UNDP/Wereldbank/UNCHS-Stedelijk Managementprogramma de mondiaale coördinatie van activiteiten op het gebied van het landbeheer te intensiveren, en dienen er stappen te worden ondernomen om de overdracht van nuttige ervaringen, opgedaan met duurzame vormen van grondbeheer, aan ontwikkelingslanden en tussen ontwikkelingslanden onderling, aan te moedigen.

Middelen ter implementatie

(a) Financiering en kostenraming

7.32.Het secretariaat van de Conferentie schat dat voor de implementatie van de activiteiten van dit programma per jaar (1993-2000) een gemiddeld bedrag van circa $3 miljard nodig zou zijn, waarvan circa $300 miljoen ter beschikking zou moeten worden gesteld door de internationale gemeenschap in de vorm van schenkingen of concessionele middelen. Deze ramingen zijn slechts indicaties voor de orde van grootte van de kosten, en zijn nog niet door de regeringen beoordeeld. De werkelijke kosten en financieringsvoorwaarden zullen, ook wanneer deze eventueel niet de vorm van zachte leningen aannemen, onder andere afhankelijk zijn van de specifieke strategieën en programma's die de regeringen zullen gaan implementeren.

(b) Wetenschappelijke en technologische middelen

7.33.Alle landen, en in het bijzonder de ontwikkelingslanden, dienen, alleen of in regionale of subregionale samenwerkingsverbanden, toegang te krijgen tot moderne technieken van landbeheer, zoals geografische informatiesystemen, satellietfotografie of -afbeeldingen en andere technologieën voor waarneming op afstand (remote-sensing).

(c) Voorlichting en vergroting van capaciteit

7.34.In alle landen dienen op het milieu gerichte scholingsactiviteiten op het gebied van duurzame vormen van landbeheer en planning van landgebruik te worden ondernomen, waarbij ontwikkelingslanden geholpen dienen te worden door internationale steunverlenende en financierende instanties, met als doel:

(a)Het versterken van de capaciteit van nationale, deelstaats-/provinciale en plaatselijke onderwijs-, onderzoeks- en opleidingsinstituten voor het verzorgen van formele opleiding van deskundigen en beroepskrachten op het gebied van landbeheer;

(b)Het bevorderen van de evaluatie van de organisatiestructuur van de ministeries en overheidsinstellingen die verantwoordelijk zijn voor landinrichting, zodat efficiëntere mechanismen voor landbeheer ontwikkeld kunnen worden, en het organiseren van periodieke bijscholingscursussen voor staf en personeel van deze ministeries en instellingen, teneinde ze bekend te maken met de meest recente technologieën voor landbeheer;

(c)Het uitrusten van deze instellingen, waar van toepassing, met moderne middelen, zoals computerapparatuur en -programma's en landmeetapparatuur;

(d)Het versterken van bestaande programma's en het bevorderen van de internationale en interregionale uitwisseling van informatie en ervaringen met betrekking tot landbeheer door het oprichten van beroepsverenigingen op het gebied van landbeheer, en door middel van aanverwante activiteiten, zoals workshops en seminars.

D.Het bevorderen van geïntegreerde infrastructurele voorzieningen ten behoeve van het milieu op het gebied van de watervoorziening, sanitatie, afwatering en het beheer van vaste afvalstoffen

Uitgangspunten

7.35.Duurzaamheid in de stadsontwikkeling is afhankelijk van veel factoren die te maken hebben met de beschikbaarheid van water, de kwaliteit van de lucht en de aanwezigheid van een milieugerichte infrastructuur ten behoeve van de sanitatie en het beheer van afval. Als gevolg van de concentratie van grote aantallen gebruikers op een klein oppervlak biedt stadsontwikkeling een unieke kans om een duurzame milieugerichte infrastructuur op te bouwen via een daartoe geëigend prijsbeleid, voorlichtingsprogramma's en rechtvaardige toegangsmechanismen die economisch verantwoord en milieuverantwoord zijn. In de meeste ontwikkelingslanden is echter een ontoereikende en gebrekkige milieugerichte infrastructuur elk jaar weer de oorzaak van een groot aantal gezondheidsproblemen en sterfgevallen die voorkomen hadden kunnen worden. In deze landen begint de situatie te verslechteren als gevolg van de steeds verder groeiende behoeften, die het vermogen van de regeringen om een passend antwoord te vinden, te boven gaan.

7.36.Een geïntegreerde benadering bij het opbouwen van een milieuverantwoorde infrastructuur in menselijke nederzettingen, met name ten behoeve van de armen in steden en op het platteland, is een investering in duurzame ontwikkeling die de kwaliteit van het bestaan kan verbeteren, de produktiviteit kan verhogen, de gezondheid kan verbeteren en de druk van investeringen in de curatieve gezondheidszorg en de armoedebestrijding kan verminderen.

7.37.Het merendeel van de activiteiten die kunnen profiteren van een geïntegreerde benadering wordt als volgt in Agenda 21 behandeld: hoofdstuk 6 (Bescherming en bevordering van de gezondheid van de mens), hoofdstuk 9 (Bescherming van de atmosfeer), hoofdstuk 18 (Bescherming van kwaliteit en kwantiteit van zoetwaterreserves) en hoofdstuk 21 (Milieuverantwoord beheer van vaste afvalstoffen en kwesties in verband met afvalwater).

Doelstelling

7.38.De doelstelling van dit programmagebied is het waarborgen van de aanwezigheid van een toereikende milieugerichte infrastructuur in alle nederzettingen niet later dan het jaar 2025. Om deze doelstelling te verwezenlijken is het noodzakelijk dat alle ontwikkelingslanden in hun eigen nationale strategieën programma's opnemen om de nodige voorzieningen te treffen met betrekking tot techniek, financiën en menselijk potentieel, met als doel niet later dan het jaar 2000 een betere integratie te bewerkstelligen van planning op het gebied van infrastructuur en milieu.

Activiteiten

7.39.Alle landen dienen te evalueren in welke mate de infrastructuur in menselijke nederzettingen aan milieu-eisen voldoet, en daarnaast nationale doelstellingen te formuleren voor een duurzaam beheer van afval en milieuverantwoorde technologie te implementeren om te kunnen waarborgen dat het milieu, de volksgezondheid en de kwaliteit van het bestaan worden beschermd. Infrastructuur en milieuprogramma's voor nederzettingen die zijn bedoeld om in menselijke nederzettingen een geïntegreerde benadering te bevorderen van planning, ontwikkeling, onderhoud en beheer van een milieugerichte infrastructuur (watervoorziening, hygiëne, riolering en beheer van vaste afvalstoffen) dienen te worden versterkt met hulp van bilaterale en multilaterale instellingen. De coördinatie tussen deze instellingen dient, in samenwerking met internationale en nationale vertegenwoordigers van plaatselijke autoriteiten, de private sector en groepen uit de gemeenschap, eveneens te worden versterkt. De activiteiten van alle instellingen die betrokken zijn bij de opbouw van een milieugerichte infrastructuur dienen, waar mogelijk, uit te gaan van een op ecosystemen of grootstedelijke gebieden afgestemde benadering van nederzettingen, en dienen onder meer aandacht te besteden aan controle, toegepast onderzoek, vergroting van capaciteit, overdracht van geschikte technologie en technische samenwerking.

7.40.Ontwikkelingslanden dienen op nationaal en plaatselijk niveau te worden geholpen bij het invoeren van een geïntegreerde benadering voor het verschaffen van watervoorziening, energie, hygiëne, riolering en het beheer van vaste afvalstoffen. Daarnaast dienen externe financierende instanties er zorg voor te dragen dat deze benadering in het bijzonder wordt toegepast bij het verbeteren van de milieugerichte infrastructuur in niet-officiële nederzettingen, waarbij wordt uitgegaan van regels en normen die rekening houden met de leefomstandigheden en hulpbronnen van de betrokken gemeenschappen.

7.41.Alle landen dienen, voor zover van toepassing, de volgende principes te handhaven bij het scheppen van een milieugerichte infrastructuur:

(a)Het kiezen voor beleid dat schade aan het milieu zoveel mogelijk beperkt of zelfs, waar mogelijk, helemaal voorkomt;

(b)Waarborgen dat relevante beslissingen worden voorafgegaan door milieu-effectrapportages, en tevens rekening houden met de kosten van eventuele ecologische gevolgen;

(c)Het bevorderen van een ontwikkeling die in overeenstemming is met inheemse werkwijzen, en het invoeren van technologieën die afgestemd zijn op de plaatselijke omstandigheden;

(d)Het bevorderen van beleid dat erop gericht is de werkelijke kosten van infrastructurele diensten zoveel mogelijk terug te winnen, maar tegelijkertijd rekening houdt met de noodzaak om geschikte manieren te vinden (met inbegrip van subsidies) om de basisdienstverlening voor alle huishoudens beschikbaar te maken;

(e)Het nastreven van gezamenlijke oplossingen voor milieuproblemen die op meerdere plaatsen tegelijk van invloed zijn.

7.42.De verspreiding van informatie afkomstig van bestaande programma's onder belanghebbenden landen en plaatselijke instellingen dient te worden vergemakkelijkt en aangemoedigd.

Middelen ter implementatie

(a) Financiering en kostenraming

7.43Het secretariaat van de Conferentie geeft een schatting van de meeste kosten voor de implementatie van de activiteiten van dit programma in andere hoofdstukken. Het secretariaat schat dat voor technische hulpverlening de internationale gemeenschap per jaar (1993-200) een gemiddeld bedrag van circa $50 miljoen ter beschikking zou moeten stellen, in de vorm van schenkingen of concessionele middelen. Deze ramingen zijn slechts indicaties voor de orde van grootte van de kosten, en zijn nog niet door de regeringen beoordeeld. De werkelijke kosten en financieringsvoorwaarden zullen, ook wanneer deze eventueel niet de vorm van concessionele aannemen, afhankelijk zijn van, onder andere, de specifieke strategieën en programma's die de regeringen zullen implementeren.

(b) Wetenschappelijke en technologische middelen

7.44.De wetenschappelijke en technologische middelen die deel uitmaken van bestaande programma's dienen, waar mogelijk, te worden gecoördineerd, en dienen tevens te leiden tot:

(a)Versnelling van het onderzoek op het gebied van geïntegreerd beleid met betrekking tot milieugerichte infrastructuurprogramma's en -projecten die gebaseerd zijn op een kosten/batenanalyse en een inschatting van de totale uitwerking op het milieu;

(b)Methoden om de "effectieve vraag" te kunnen inschatten, daarbij gebruik makend van gegevens met betrekking tot milieu en ontwikkeling als criteria bij het kiezen van de juiste technologie.

7.45.Met hulp en ondersteuning van financierende instanties dienen alle landen, voor zover van toepassing, scholing te verzorgen en programma's voor deelname van de bevolking uit te voeren met als doel:

(a)De bekendheid met de middelen voor en mogelijke benaderingen en voordelen van de beschikbaarstelling van infrastructurele voorzieningen te vergroten, met name onder de inheemse bevolking, vrouwen, groepen met lage inkomens en armen;

(b)Een professioneel kader te ontwikkelen met de nodige vaardigheden op het gebied van de geïntegreerde planning van infrastructurele diensten en het onderhoud van zuinige, milieuverantwoorde en maatschappelijk aanvaardbare stelsels;

(c)De institutionele capaciteit te versterken van plaatselijke autoriteiten en bestuursfunctionarissen die zich bezighouden met de geïntegreerde verzorging van bruikbare infrastructurele diensten, in samenwerking met plaatselijke gemeenschappen en de private sector;

(d)De nodige wettelijke en regulerende instrumenten, waaronder regelingen voor subsidiëring uit meer dan één bron, in te voeren, om de voordelen van een toereikende en betaalbare milieugerichte infrastructuur binnen het bereik te brengen van bevolkingsgroepen, in het bijzonder de armen, die hiervan tot nu toe niet konden profiteren.

E.Bevordering van duurzame energie- en transportsystemen in menselijke nederzettingen

Uitgangspunten

7.46.Het grootste gedeelte van de op commerciële of niet-commerciële basis opgewekte energie wordt vandaag de dag gebruikt ten behoeve van of binnen menselijke nederzettingen, en daarvan wordt weer een aanzienlijk percentage gebruikt door huishoudens. De ontwikkelingslanden worden op dit moment geconfronteerd met de noodzaak om enerzijds hun energieproduktie te vergroten zodat ze hun ontwikkeling kunnen versnellen en de levensstandaard van hun bevolking kunnen verhogen, en anderzijds de kosten van energie-opwekking en de daarmee gepaard gaande verontreiniging te verminderen. Bij elke activiteit ter bescherming van de stedelijk leefomgeving dient prioriteit te worden verleend aan het bevorderen van een efficiënter gebruik van energie om de vervuilende werking ervan te verminderen en het gebruik van herwinbare energiebronnen aan te moedigen.

7.47.In hun positie als de grootste verbruikers van energie worden de ontwikkelde landen geconfronteerd met de noodzaak om de energievoorziening beter te plannen en te beheren, het gebruik van duurzame en alternatieve energiebronnen aan te moedigen en een schatting te maken van de totale kosten gedurende de gehele levenscyclus van gangbare systemen en praktijken, die in veel grootstedelijke gebieden hebben geleid tot ernstige problemen met de kwaliteit van de lucht als gevolg van de produktie van ozon, stofdeeltjes en koolmonoxyde. De oorzaken moeten in belangrijke mate gezocht worden bij ontoereikende technologische voorzieningen en een voortdurende stijging van het brandstofverbruik als gevolg van inefficiënte methoden, hoge concentraties van bevolking en industrieën en een snelle groei van het aantal motorvoertuigen.

7.48.De transportsector is verantwoordelijk voor ongeveer 30 procent van het commerciële energieverbruik en voor ongeveer 60 procent van het gehele mondiaale verbruik aan benzine. De snelle toename van het gemotoriseerde verkeer en het achterwege blijven van voldoende investeringen om in steden goede transportmogelijkheden tot stand te brengen, verkeersstromen in goede banen te leiden en daartoe de benodigde infrastructuur te scheppen, leiden in ontwikkelingslanden tot steeds meer problemen die vergelijkbaar zijn met de problemen van veel ontwikkelde landen, zoals ongelukken en schade, aantasting van de gezondheid, geluidsoverlast, opstoppingen en verlies aan produktiviteit. Al deze problemen hebben grote invloed op de stedelijke bevolking, met name op de groepen met geen of lage inkomens.

Doelstellingen

7.49.De doelstellingen van dit programmaterrein zijn, in menselijke nederzettingen de beschikbaarheid van verschillende energiebesparende technologische middelen en vanalternatieve/hernieuwbare vormen van energie te vergroten, en de negatieve effecten op de menselijke gezondheid en het milieu van energie-opwekking en -verbruik te verminderen.

Activiteiten

7.50.De voornaamste activiteiten die voor dit programmaterrein van belang zijn, worden beschreven in hoofdstuk 9 (Bescherming van de atmosfeer), programmaterrein B, onderdeel 1 (Opwekking, efficiënt gebruik en consumptie van energie) en onderdeel 2 (Transport).

7.51.Een veelomvattende benadering van de ontwikkeling van menselijke nederzettingen dient onder meer de ontwikkeling van een duurzame energievoorziening in alle landen te ondersteunen, op de volgende wijze:

(a)Van met name de ontwikkelingslanden wordt verwacht dat zij:

(i)Nationale actieprogramma's opstellen ter bevordering van herbebossing en bosherstel met als doel, blijvend te kunnen voorzien in de behoefte aan energie uit biomassa die bestaat bij de lage inkomensgroepen in steden en de arme plattelandsbevolking, met name vrouwen en kinderen;

(ii)Nationale actieprogramma's opstellen die de geïntegreerde ontwikkeling stimuleren van technologieën ten behoeve van energiebesparing en duurzame energiebronnen, met name het gebruik van zon, water, wind en biomassa als energiebronnen;

(iii)De verspreiding en commerciële toepassing van technologieën voor duurzame energiebronnen stimuleren via daartoe geëigende maatregelen, zoals belastingmaatregelen en voorzieningen voor de overdracht van technologie;

(iv)Producenten en consumenten betrekken bij voorlichtings- en opleidingsprogramma's, om zo het gebruik van energiebesparende technieken en energiezuinige apparaten te bevorderen;

(b)Van internationale organisaties en bilaterale donoren wordt verwacht dat zij:

(i)Ontwikkelingslanden steunen bij het implementeren van nationale energieprogramma's die streven naar grootschalig gebruik van technologieën voor energiebesparing en hernieuwbare energie met name het gebruik van zon, wind, biomassa en water als energiebron;

(ii)De resultaten van onderzoek en ontwikkeling toegankelijk maken om zo te komen tot een efficiënter energiegebruik in menselijke nederzettingen.

7.52.Vanuit een veelomvattende benadering van het opzetten en beheren van goede stedelijke transportmogelijkheden dienen efficiënte en milieuverantwoorde stedelijke vervoerssystemen in alle landen te worden bevorderd. Hiertoe wordt van alle landen verwacht dat zij:

(a)Planning op het gebied van grondgebruik en verkeer integreren, teneinde ontwikkelingspatronen te kunnen bevorderen die de behoefte aan transport verminderen;

(b)Kiezen voor stedelijke vervoersprogramma's waarin, voor zover van toepassing, de nadruk ligt op vormen van openbaar vervoer waarmee grote aantallen mensen kunnen worden vervoerd;

(c)Het gebruik van niet-gemotoriseerde transportmiddelen bevorderen door, voor zover van toepassing, in de stedelijke gebieden en voorsteden te zorgen voor veilige fietspaden en trottoirs;

(d)Speciale aandacht schenken aan een effectief beheer van de verkeerssituatie, een efficiënte werking van het stelsel van openbaar vervoer, en aan het onderhoud van de infrastructuur op het gebied van transport;

(e)De uitwisseling van informatie bevorderen tussen landen en vertegenwoordigers van plaatselijke en grootstedelijke gebieden;

(f)De huidige consumptie- en produktiepatronen heroverwegen om te komen tot een afname van het verbruik van energie en nationale hulpbronnen.

Middelen ter implementatie

(a) Financiering en kostenraming

7.53.Het secretariaat van de Conferentie geeft een schatting van de kosten voor de implementatie van de activiteiten van dit programma in hoofdstuk 9 (Bescherming van de atmosfeer);

(b) Vorming en vergroting van capaciteit

7.54.Om de vaardigheden van personeel en instellingen op het gebied van energievoorziening en transport te vergroten, dienen alle landen, voor zover van toepassing:

(a)Opleidingen, waaronder bijscholing, te verzorgen voor ambtenaren, planologen, verkeersingenieurs en bestuursfunctionarissen op het gebied van energievoorziening en transport;

(b)De bevolking meer bewust te maken van de effecten op het milieu die voortvloeien uit verkeers- en reisgedrag door middel van campagnes in de media, en door het steunen van niet-gouvernementele initiatieven en initiatieven op gemeenschapsniveau die het gebruik van niet-gemotoriseerde transportmiddelen, car-pooling en strengere normen op het gebied van de verkeersveiligheid bevorderen;

(c)Steun te verlenen aan instellingen op regionaal, nationaal, deelstaat-/ provinciaal niveau of in de private sector die voorlichting en scholing verzorgen op het gebied van energievoorziening en het opzetten en beheren van stedelijke verkeerssystemen.

F.Bevorderen van planning en beheer van menselijke nederzettingen in gebieden die gevoelig zijn voor rampen

Uitgangspunten

7.55.Natuurrampen gaan gepaard met een verlies aan mensenlevens, verstoringen van economische activiteiten en produktiviteit in steden, met name voor de zeer kwetsbare groepen zonder eigen inkomen, en met schade aan het milieu, zoals het verlies van vruchtbaar bouwland en verontreiniging van watervoorraden, en kunnen leiden tot aanzienlijke volksverhuizingen. Geschat wordt dat natuurrampen de afgelopen twintig jaar aan circa 3 miljoen mensen het leven hebben gekost en 800 miljoen mensen hebben getroffen. Het Office of the United Nations Disaster Relief Coordinator heeft de mondiaale economische verliezen geschat op een bedrag tussen de $30 en $50 miljard per jaar.

7.56.De Algemene Vergadering heeft in resolutie 44/236 de jaren negentig uitgeroepen tot het Internationaal Decennium voor de beperking van Natuurrampen. De doelstellingen van dit Decennium zijn van belang voor de doelstellingen van het onderhavige programmaterrein.

7.57.Daarnaast is het dringend noodzakelijk dat maatregelen worden genomen ter vermindering en preventie van rampen die het gevolg zijn van menselijk handelen of van rampen die veroorzaakt worden door, onder meer, industrieën en de onveilige opwekking van kernenergie, en door giftige afvalstoffen (zie ook hoofdstuk 6 van Agenda 21).

Doelstelling

7.58.De doelstelling van dit programmaterrein is, alle landen, en in het bijzonder de landen die gevoelig zijn voor rampen, in staat te stellen de negatieve gevolgen van natuurlijke of door de mens veroorzaakte rampen voor menselijke nederzettingen, nationale economieën en het milieu te verminderen.

Activiteiten

7.59.Dit programmagebied valt uiteen in drie verschillende actieterreinen, namelijk het ontwikkelen van een "veiligheidscultuur", preventieve planning die rekening houdt met rampen, en wederopbouw na rampen.

(a) Het ontwikkelen van een veiligheidscultuur

7.60.Met het oog op de bevordering van een "veiligheidscultuur" in alle landen, met name in de landen waar bijzonder gevaar voor rampen bestaat, dienen de volgende stappen genomen te worden:

(a)Het uitvoeren en voltooien van nationale en lokale onderzoeksprojecten naar de aard van natuurrampen en de omstandigheden waaronder ze zich voordoen, hun uitwerking op de bevolking en op economische activiteiten, de gevolgen van onveilige constructiemethodes en grondgebruik in risicovolle gebieden, en de sociale en economische voordelen van een goede voorbereiding op rampen;

(b)Het implementeren van landelijke en plaatselijke bewustwordingscampagnes via alle beschikbare media, waarbij de hierboven vermelde kennis vertaald wordt naar informatie die makkelijk te begrijpen is voor het grote publiek en de bevolkingsgroepen die direct risico lopen;

(c)Het versterken en/of ontwikkelen van mondiaale, regionale, nationale en plaatselijke systemen voor vroegtijdige alarmering, zodat de bevolking voor dreigende rampen gewaarschuwd kan worden;

(d)Het op nationaal en internationaal niveau in kaart brengen van gebieden waar zich als gevolg van industriële activiteiten een milieuramp aan het voltrekken is, en het implementeren van strategieën om dergelijke gebieden te herstellen, door onder meer:

(i)De economische bedrijvigheid te herstructureren en nieuwe werkgelegenheid te scheppen in milieuverantwoorde sectoren;

(ii)Nauwe vormen van samenwerking stimuleren tussen de nationale en lokale overheden, de plaatselijke bevolking en niet-gouvernementele organisaties en particuliere ondernemingen;

(iii)Strikte normen voor milieubeheer te ontwikkelen en te handhaven.

(b) Ontwikkeling van preventieve planning met het oog op rampen

7.61.Preventieve planning met het oog op rampen dient in alle landen deel uit te maken van de planning van menselijke nederzettingen. De volgende punten dienen erin te worden verwerkt:

(a)Het uitvoeren van diepgaand onderzoek naar verschillende mogelijke gevaren om zicht te krijgen op de risico's en de kwetsbaarheid van menselijke nederzettingen en hun infrastructuur, met inbegrip van watervoorziening en riolering, communicatie- en transportnetwerken, aangezien de ene vorm van risicovermindering de kwetsbaarheid voor andere risico's kan doen toenemen (zo zal een tegen aardbevingen bestand huis van hout juist weer kwetsbaarder zijn voor windhozen);

(b)Het ontwikkelen van methoden om de risico's en de kwetsbaarheid te kunnen bepalen binnen individuele menselijke vestigingsplaatsen, en om het verminderen van risico's en kwetsbaarheid te kunnen integreren binnen het proces van beheer en ontwikkeling van menselijke nederzettingen;

(c)Het verplaatsen van onjuist geplande nieuwe projecten en menselijke nederzettingen naar gebieden die minder gevaar lopen;

(d)Het opstellen van richtlijnen voor vestigingsplaats, opzet en werkwijze voor mogelijk gevaarlijke industrieën en activiteiten;

(e)Het ontwikkelen van instrumenten (wettelijk, economisch enz.) om vormen van ontwikkeling aan te moedigen die rekening houden met het gevaar vanrampen, met inbegrip van middelen die bewerkstelligen dat beperkingen van ontwikkelingsmogelijkheden de eigenaars geen schade berokkenen, of om alternatieve compensatiemechanismen in te bouwen;

(f)Het verder verzamelen en verspreiden van informatie over rampbesten-dige bouwmaterialen en constructiewijzen die gebruikt kunnen worden voor gebouwen en openbare voorzieningen in het algemeen;

(g)Het ontwikkelen van opleidingsprogramma's ten behoeve van aannemers en bouwopzichters op het gebied van rampbestendige constructietechnieken. Een aantal van deze programma's dient zich met name te richten op kleine bedrijven, die in de ontwikkelingslanden verantwoordelijk zijn voor de bouw van het grootste gedeelte van de woonhuizen en overige kleine gebouwen, en op de plattelands-bevolking, die haar eigen huizen bouwt;

(h)Het ontwikkelen van opleidingsprogramma's ten behoeve van bestuurders van risicogebieden, niet-gouvernementele organisaties en groeperingen uit de gemeenschap, waarin alle aspecten van de rampenbestrijding aan de orde komen, waaronder opsporing en redding in steden, noodverbindingen, methoden voor tijdige waarschuwing en preventieve planning met het oog op rampen;

(i)Het ontwikkelen van procedures en werkmethoden die het plaatselijke gemeenschappen mogelijk maken, informatie te verkrijgen over risicovolle installaties of situaties in deze gebieden, en hun deelname vergemakkelijken aan tijdige waarschuwing rampenbestrijding en rampenplannen;

(j)Het voorbereiden van actieplannen voor de wederopbouw van nederzettingen, in het bijzonder het herstellen van voor de gemeenschap vitale verbindingen.

(c) Het ontwikkelen van plannen voor herstel en wederopbouw bij rampen

7.62.De internationale gemeenschap dient er vanuit haar positie als belangrijke deelnemer aan het proces van herstel en wederopbouw na calamiteiten zorg voor te dragen, dat de betrokken landen optimaal profiteren van de toegewezen fondsen, door de volgende stappen te ondernemen:

(a)Het verrichten van onderzoek naar ervaringen in het verleden met de sociale en economische aspecten van herstel na rampen, en het volgen van doeltreffende strategieën en richtlijnen bij herstel na rampen, met speciale aandacht voor ontwikkelingsgerichte strategieën bij het toekennen van schaarse middelen tot herstel, en voor de gelegenheid tot het invoeren van duurzame vestigingspatronen die geboden wordt door herstel na rampen;

(b)Het opstellen en verspreiden van internationale richtlijnen om deze vervolgens te kunnen aanpassen aan de nationale en plaatselijke behoeften;

(c)Het ondersteunen van inspanningen van nationale regeringen om rampenplannen op te stellen voor herstel en wederopbouw na rampen, in samenwerking met de getroffen gemeenschappen.

Middelen ter implementatie

(a) Financiering en kostenraming

7.63.Het secretariaat van de Conferentie schat dat voor de implementatie van de activiteiten van dit programma de internationale gemeenschap per jaar (1993-2000) een gemiddeld bedrag van circa $50 miljoen ter beschikking zou moeten stellen in de vorm van schenkingen of concessionele middelen. Deze ramingen zijn slechts indicaties voor de orde van grootte van de kosten, en zijn nog niet door de regeringen beoordeeld. De werkelijke kosten en financieringsvoorwaarden zullen, ook wanneer deze eventueel niet de vorm van zachte leningen aannemen, afhankelijk zijn van, onder andere, de specifieke strategieën en programma's die de regeringen zullen gaan implementeren.

(b) Wetenschappelijke en technologische middelen

7.64.Wetenschappers en technici uit zowel ontwikkelde als ontwikkelingslanden die zich op dit gebied gespecialiseerd hebben, dienen samen te werken met de verantwoordelijken op het gebied van de stedelijke en regionale planning om de nodige basiskennis en -middelen tot stand te brengen voor het terugdringen van de verliezen die worden veroorzaakt door rampen of door vormen van ontwikkeling die schadelijk zijn voor het milieu.

(c) Vormingen vergroting van capaciteit

7.65.De ontwikkelingslanden dienen ten behoeve van aannemers en bouwopzichters, die in de ontwikkelingslanden verantwoordelijk zijn voor de bouw van het grootste gedeelte van de woonhuizen, opleidingsprogramma's uit te voeren op het gebied van rampbestendige constructietechnieken. Hierbij dienen ze zich met name te richten op kleine bedrijven, die in de ontwikkelingslanden het merendeel van de woonhuizen bouwen.

7.66.Voor ambtenaren en beleidsmakers op regeringsniveau en voor niet-gouvernementele en gemeenschapsorganisaties dienen ook opleidingsprogramma's beschikbaar te komen, waarin alle aspecten van de rampenbestrijding aan de orde komen, zoals methoden voor tijdige waarschuwing, preventieve planning en bouw met het oog op rampen, alsmede herstel en wederopbouw na rampen.

G.Bevordering van duurzaam bouwen

Uitgangspunten

7.67.De activiteiten van de bouwsector zijn van doorslaggevend belang voor het realiseren van de nationale sociaal-economische ontwikkelingsdoelstellingen voor het verschaffen van onderdak, infrastructuur en werkgelegenheid. Ze kunnen echter ook schade aan het milieu toebrengen als gevolg van aantasting van het arsenaal aan natuurlijke hulpbronnen, de achteruitgang van kwetsbare ecosystemen, chemische verontreiniging en het gebruik van bouwmaterialen die schadelijk zijn voor de gezondheid van de mens.

Doelstellingen

7.68De doelstellingen van dit programmaterrein zijn, ten eerste, te kiezen voor juiste vormen van beleid en technologie, en informatie daarover uit te wisselen, zodat de bouwsector in staat wordt gesteld te voldoen aan de doelstellingen met betrekking tot de ontwikkeling van menselijke nederzettingen en tegelijkertijd schadelijke neveneffecten op de gezondheid van de mens en de biosfeer vermeden worden, en ten tweede, de werkgelegenheid binnen de bouwsector te verbeteren. Bij het verwezenlijken van deze doelstellingen dienen regeringen nauw samen te werken met de private sector.

Activiteiten

7.69.Van alle landen wordt verwacht dat zij, voor zover van toepassing en met inachtneming van hun eigen nationale plannen, doelstellingen en prioriteiten:

(a)De lokale produktie van bouwmaterialen op gang brengen en versterken, zoveel mogelijk op basis van ter plekke aanwezige hulpbronnen;

(b)Programma's opstellen die het gebruik van plaatselijke bouwmaterialen in de bouwsector bevorderen door het uitbreiden van technische ondersteuning en stimuleringsprogramma's, om zodoende de mogelijkheden en economische levensvatbaarheid te vergroten van kleinschalige en informele bouwbedrijven die gebruik maken van deze materialen en traditionele bouwtechnieken;

(c)Normen vast te stellen en andere regulerende maatregelen te treffen die aanzetten tot het gebruiken van energiebesparende ontwerpen en technologieën, en tot een duurzame toepassing van natuurlijke hulpbronnen op een economisch en milieukundig verantwoorde wijze;

(d)Speciale beleidsprogramma's op te stellen en regelgeving op het gebied van de planning in te voeren met het doel ecologisch kwetsbare gebieden tebeschermen tegen een verstoring van het natuurlijk milieu door bouwactiviteiten of door activiteiten die ermee in verband staan;

(e)Het gebruik van arbeidsintensieve bouw- en onderhoudstechnieken te bevorderen om zo werkgelegenheid te scheppen in de bouwsector voor het in veel steden aanwezige werkloze deel van de beroepsbevolking, en tegelijkertijd de ontwikkeling van het vakmanschap in de bouwsector te bevorderen;

(f)Beleidsmaatregelen en procedures te ontwikkelen om de informele sector en de zij die hun eigen huis bouwen te bereiken, door maatregelen te nemen die de betaalbaarheid van bouwmaterialen voor de armen in de steden en op het platteland vergroten, onder meer met behulp van kredietstelsels en door middel van het massaal inkopen van bouwmaterialen bestemd voor de verkoop aan kleinschalige bouwers en gemeenschappen.

7.70.Van alle landen wordt verwacht dat zij:

(a)Via een gezamenlijke inspanning van de private en de publieke sector, de vrije uitwisseling van informatie over vele verschillende milieu- en gezondheidsaspecten van de bouw bevorderen, door onder meer gegevensbestanden te ontwikkelen en toegankelijk te maken met betrekking tot de negatieve effecten van bouwmaterialen op het milieu;

(b)De ontwikkeling en toegankelijkheid bevorderen van gegevensbestanden met betrekking tot de negatieve uitwerking van bouwmaterialen op milieu en gezondheid, en daarnaast wetgeving en financiële stimuleringsmaatregelen instellen om het hergebruik van energievretende materialen in de bouwindustrie en het nuttig gebruik van rest-energie bij de produktiemethoden van bouwmaterialen te bevorderen;

(c)Het gebruik bevorderen van economische instrumenten, zoals speciale produktbelastingen, om het gebruik terug te dringen van bouwmaterialen die gedurende hun levenscyclus verontreiniging veroorzaken;

(d)De informatie-uitwisseling over en overdracht van nuttige technologieën bevorderen tussen alle landen, met speciale aandacht voor de ontwikkelingslanden, op het gebied van het beheer van hulpbronnen bij de bouw, in het bijzonder in het geval van niet-hernieuwbare hulpbronnen;

(e)Onderzoek bevorderen op het gebied van de bouwindustrie en aanverwante activiteiten, en instellingen in deze sector oprichten en versterken.

Middelen ter implementatie

(a) Financiering en kostenraming

7.71.Het secretariaat van de Conferentie schat dat voor de implementatie van de activiteiten van dit programma per jaar (1993-2000) een gemiddeld bedrag van circa $40 miljard nodig zou zijn, waarvan circa $4 miljard ter beschikking zou moeten worden gesteld door de internationale gemeenschap in de vorm van schenkingen of concessionele middelen. Deze ramingen zijn slechts indicaties voor de orde van grootte van de kosten, en zijn nog niet door de regeringen beoordeeld. De werkelijke kosten en financieringsvoorwaarden zullen, ook wanneer deze eventueel niet de vorm van zachte leningen aannemen, onder andere afhankelijk zijn van de specifieke strategieën en programma's die de regeringen zullen gaan implementeren.

(b) Vorming en vergroting van capaciteit

7.72.Ontwikkelingslanden dienen steun te krijgen van internationale steunverlenende en financierende instellingen bij het vergroten van de technische en bestuurskundige capaciteit van de kleine ondernemer en de beroepsvaardigheden van werknemers en leidinggevenden in de bouwmaterialenindustrie, met behulp van uiteenlopende scholingsmethoden. Deze landen dienen eveneens, door middel van de overdracht van geschikte technologie, te worden gesteund bij het ontwikkelen van programma's die het gebruik van afvalbeperkende en schone technologieën aanmoedigen.

7.73.In alle landen dienen, voor zover van toepassing, algemene voorlichtingsprogramma's ontwikkeld te worden om de bouwers meer bewust te maken van de beschikbare duurzame technologieën.

7.74.De plaatselijke overheden worden opgeroepen een voortrekkersrol te vervullen bij het bevorderen van het gebruik van milieuverantwoorde bouwmaterialen en technologieën, bijvoorbeeld door het voeren van een innovatief aankoopbeleid.

H.Bevordering van vorming en vergroting van capaciteit ten behoeve van de ontwikkeling van menselijke nederzettingen

Uitgangspunten

7.75.Naast tekortkomingen in de beschikbaarheid van gespecialiseerde kennis op het gebied van huisvesting, beheer van nederzettingen, landbeheer, infrastructuur, bouw, energie, transport en preventieve planning met het oog op rampen, worden de meeste landen geconfronteerd met drie, meerdere sectoren bestrijkende tekorten op het gebied van vorming en vergroting van capaciteit. Het eerste is de afwezigheid van een kansenscheppende beleidsomgeving die in staat is de hulpbronnen en activiteiten van de publieke sector, de private sector en de gemeenschap of sociale sector te integreren; het tweede wordt gevormd door de zwakke positie van gespecialiseerde opleidings- en onderzoeksinstellingen; en het derde is de ontoereikende capaciteit om bevolkingsgroepen met lage inkomens, zowel in steden als op het platteland, de nodige technische scholing en ondersteuning te verschaffen.

Doelstelling

7.76.De doelstelling van dit programmaterrein is het verbeteren van de vorming en vergroting van capaciteit in alle landen, door het vergroten van de personele en institutionele capaciteiten van alle partijen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van menselijke nederzettingen, in het bijzonder van de inheemse bevolkingsgroepen en vrouwen. Hierbij dient rekening te worden gehouden met traditionele culturele gebruiken van de inheemse bevolking, en met hun verhouding tot het milieu.

Activiteiten

7.77.Bepaalde activiteiten ten behoeve van vorming en vergroting van capaciteit maken deel uit van elk van de programmaterreinen van dit hoofdstuk. Meer in het algemeen dienen echter aanvullende stappen te worden genomen om deze activiteiten te ondersteunen. Daarom wordt van alle landen verwacht dat zij, voor zover van toepassing, de volgende stappen ondernemen:

(a)Het versterken van vorming en vergroting van capaciteit ten behoeve van instellingen uit de publieke sector door middel van technische ondersteuning en internationale samenwerking, met het doel niet later dan het jaar 2000 een aanzienlijke verbetering in de doeltreffendheid van overheidsactiviteiten te realiseren;

(b)Het creëren van een kansenscheppende beleidsomgeving die samenwerking tussen de publieke, private en gemeenschapssector ondersteunt;

(c)Het verschaffen van verbeterde opleidingsmogelijkheden en betere technische ondersteuning voor instellingen die zich bezighouden met de scholing van technici, beroepskrachten, administratief personeel en van de aangestelde, gekozen of beroepsmatig betrokken leden van plaatselijke overheden, en het versterken van de capaciteit van deze instellingen om te voorzien in de meest dringende behoefte aan scholing, in het bijzonder met betrekking tot de sociale, economische en milieu-aspecten van de ontwikkeling van menselijke nederzettingen;

(d)Het verlenen van rechtstreekse hulp bij de ontwikkeling van nederzettingen op gemeenschapsniveau, door onder meer:

(i)Programma's ter mobilisering van de bevolking te versterken en te bevorderen, en het maatschappelijk bewustzijn op het gebied van de potentiële rol van vrouwen en jongeren bij activiteiten met betrekking tot menselijke nederzettingen te vergroten;

(ii)De coördinatie te vergemakkelijken tussen de activiteiten van vrouwen, jongeren, belangengroeperingen en niet-gouvernementele organisaties bij het ontwikkelen van menselijke nederzettingen;

(iii)Onderzoek te bevorderen naar speciaal op vrouwen en andere groepen gerichte programma's, en de gemaakte vorderingen te evalueren met het doel knelpunten en een eventuele behoefte aan hulp te signaleren;

(e)Het bevorderen van het opnemen van een geïntegreerd milieubeheer in algemene plaatselijke bestuursactiviteiten.

7.78.Zowel internationale als niet-gouvernementele organisaties dienen bovenstaande activiteiten te ondersteunen, door onder meer subregionale opleidingsinstituten te versterken, actueel onderwijsmateriaal te verschaffen en de resultaten van succesvolle activiteiten, programma's en projecten op het gebied van vorming en vergroting van capaciteit te verspreiden.

Middelen ter implementatie

(a) Financiering en kostenraming

7.79.Het secretariaat van de Conferentie schat dat voor de implementatie van de activiteiten van dit programma de internationale gemeenschap per jaar (1993-2000) een gemiddeld bedrag van circa $65 miljoen ter beschikking zou moeten stellen in de vorm van schenkingen of concessionele middelen. Deze ramingen zijn slechts indicaties voor de orde van grootte van de kosten, en zijn nog niet door de regeringen beoordeeld. De werkelijke kosten en financieringsvoorwaarden zullen, ook wanneer deze eventueel niet de vorm van zachte leningen aannemen, afhankelijk zijn van, onder andere, de specifieke strategieën en programma's die de regeringen zullen gaan implementeren.

(b) Wetenschappelijke en technologische middelen

7.80.Officieel erkende opleidingen en niet-officiële vormen van vorming en vergroting van capaciteit dienen te worden gecombineerd, en er dient gebruik gemaakt te worden van gebruikersvriendelijke onderwijsmethoden, actueel onderwijsmateriaal en moderne audiovisuele communicatiesystemen.