|
hoe kleine boeren uit het Zuiden
hun landbouw terugveroveren
Archief - Landbouwsite - Duurzaamsite - dDH - Links - Verder >>
| |
|
||
|
|
||
|
TERREINWINST
hoe kleine boeren uit het Zuiden hun landbouw terugveroveren |
|||
| |
|||
|
Inhoudsopgave -
Bestellen -
Downloaden -
Maandblad -
Boeken
Archief - Landbouwsite - Duurzaamsite - dDH - Links - Verder >> |
|||
| ________ | ____ |
door Joop Landman 15Een succesvol recept van de Braziliaanse landlozenbond MST: MENG BIOLOGISCHE LANDBOUW MET EEN HECHTE SOCIALE ORGANISATIE EN GEDURFDE POLITIEK ACTIE cijfers - boerenlandbouw - acties - succesvol recept - noten Veel suikerriet-rum en geroosterd rundvlees: het is feest in het boerenkampement Valentim, in de buurt van Recife, Oost-Brazilië. Na een bezetting van vier jaar hebben de 22 landarbeidersfamilies eindelijk de grond officieel in bezit gekregen. Het gaat in totaal om 384 hectare. Iedere familie krijgt 11 hectare, ruim 75 hectare wordt gemeenschappelijk bos en 36 hectare dorpsakker waarvan de opbrengst dient om noodleidende dorpsgenoten te ondersteunen. De boeren gebruiken geen kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen. Binnenkort gaan ze een kruidentuin aanleggen, zodat ze zo min mogelijk dure chemische medicijnen hoeven te kopen. 1 De feestvierende landbezetters maken deel uit van de MST, de Movimento dos Trabalhadores Rurais Sem Terra (Beweging van Landarbeiders Zonder Land, vaak kortweg 'Sem Terra' genoemd). Deze beweging ontstond in 1985 als landelijke koepel na een reeks boerenacties in verschillende deelstaten. Tegenwoordig hebben meer dan een kwart miljoen families zich na bezettingen eigendomsrechten verworven en verblijven tienduizenden mensen overal in Brazilië in MST-kampementen. Grootgrondbezitters verzetten zich met hand en tand (lees met huurmoordenaars en doodseskaders en met omkoping van bestuurders en rechters) tegen de landbezettingen. Zo meldt Amnesty International: "Op 12 september (2003) werden zeven plattelandsarbeiders en een boer in São Felix do Xingu doodgeschoten door schutters, een dag nadat ze waren bedreigd door de beveiligingsbeambten van een lokale landeigenaar met wie ze een geschil om land hadden. In de deelstaat Paraná werd Fransisco Nascimento de Souza, een MST-leider, doodgeschoten aangetroffen in Mariluz. Nascimento was een van de zeven MST-leiders wier namen op een 'dodenlijst' zouden staan die in de deelstaat circuleerde." 2
Boerenlandbouw Juli 2002 bezochten twaalf Amerikaanse rechters de elf jaar oude MST-nederzetting Charqueadas in de Zuid-Braziliaanse deelstaat Rio Grande da Sul. In hun verslag 5 schrijven zij dat de nederzetting 28 families telt die gezamenlijk het land bewerken en de landbouwprodukten verwerken. Iedere familie krijgt betaald naar het aandeel in de produktie. Charqueadas kent geen privé-grond. Er worden geen chemicaliën gebruikt en de kolonisten wijzen monocultuur af. Het melken gaat machinaal, maar verder zijn er weinig machines. Al het voedsel dat de kolonisten gebruiken en ook het voer voor de dieren, komt van de eigen landbouw. Wat er overschiet verkopen de kolonisten op hun eigen coöperatieve markt. Mensen uit de omgeving kopen het graag omdat de kolonisten hun gewassen op een natuurlijke manier verbouwen. De kolonisten wonen niet verspreid over het land. Hun huizen staan allemaal bij elkaar en er is daar ook een schooltje, een dag-opvangcentrum, een gemeenschapsruimte, een klein medisch centrum en een klein raadhuis. Behalve landbouwnederzettingen heeft de MST ook kampementen in steden waar zij landlozen opvangt. In totaal bivakkeren daar ongeveer 150.000 mensen. 6 De rechters bezochten zo'n kampement waar 600 families tijdelijk leven in afwachting van de toewijzing van een stuk grond of een landbezetting. Wat de rechters het meest opviel was dat er praktisch geen geweld voorkomt. Dat komt, naar hun idee, omdat de bewoners zoveel werk gemeenschappelijk verrichten. Zo zijn er werkgroepen voor gezondheid, opvoeding, sanitaire voorzieningen, veiligheid en maaltijden. Er zijn ook alfabetiseringscursussen voor volwassenen en discussiebijeenkomsten over man-vrouw-verhoudingen, opvoeding, gezondheid en burgerschap. Dagelijks zijn er speciale activiteiten voor kinderen. In het kampement is een apotheek waar de bewoners alle medicijnen zelf vervaardigen uit medicinale planten die zij daar kweken. Iedere dag gaat een groep met een bus naar het werk. De inkomsten zijn voor de hele groep. Acties Om zoveel mogelijk werkeloze landarbeiders aan grond te helpen om boerenlandbouw te bedrijven, is de MST op verschillende terreinen actief. Zo heeft zij met demonstraties, kampeerpartijen en congressen actie gevoerd voor een grondwetswijziging (1988) en een landhervormingswet (1993) en zet zij zich nu in voor een nieuw landbouwwet van de linkse regering Lula. Hoewel de MST heftig campagne gevoerd heeft om de leider van de Arbeiderspartij (Partido dos Trabalhadores, PT) Lula aan de macht te brengen, blijkt hij in de praktijk veel minder voor de landarbeiders te kunnen doen dan zij verwacht hadden. Vandaar dat de MST nu extra druk op de ketel zet met meer landbezettingen dan ooit. 7 Sinds kort werkt de MST samen met een groep van honderd activisten in een landelijke Campagne voor Democratische Media. Praktisch alle grote kranten, tijdschriften, radio- en televisiestations in Brazilië zijn in handen van negen conservatieve families. Deze schilderen de MST-activisten af als een stelletje criminelen en dringen er voortdurend bij de regering op aan zich neer te leggen bij de voorschriften van het IMF. 8 Succesvol recept Zuid-Amerika-kenner Sam Verhaert schreef onlangs na een bezoek aan Brazilië: "Na de massale plattelandsvlucht lijkt het tij stilaan te keren. Niet dat de mensen en masse de stad verlaten, maar er is een belangrijke minderheid die terugkeert, boeren die van het platteland gekomen waren en nu gedesillusioneerd terugkeren, begeleid door de MST." 9 Deze organisatie zet volledig in op duurzame lokale boerenlandbouw, zowel uit praktische noodzaak, omdat de beginnende boeren straatarm zijn en zich geen dure zaden, bestrijdingsmiddelen en kunstmest kunnen veroorloven - als uit overtuiging, omdat de MST als linkse organisatie niet afhankelijk wil zijn van grote firma's. De Braziliaanse landlozen-organisatie blijkt een succesvol en tot de verbeelding sprekend recept ontwikkeld te hebben waarbij zij biologische landbouw combineert met een hechte sociale organisatie en gedurfde politiek actie. Noten 1. ''Rode' landloze boeren in Brazilië - overleven in de kampen van Movimento Sem Terra'; Sam Verhaert in Noticias van oktober 2002; www.noticias.nl terug 2. Amnesty International Jaarboek 2004; betreft informatie over 2003; www.amnesty.nl terug 3. Deze cijfers komen van de website van de Internationale Koning Boudewijnprijs voor Ontwikkelingswerk. In 1996 kende deze organisatie de prijs toe aan de MST. Zie: www.kbprize.org terug 4. Amnesty International Jaarboek 2004; betreft informatie over 2003; www.amnesty.nl terug 5. Report and Conclusions on the Visit to the Settlement of Charqueadas and an Encampement of the MST; Center for the Critical Study of Rights; november 2002. terug 6. 'MST letter to Friends of the MST in the US - Current Issues for the MST in Brazil'; www.mstbrazil.org/alert092103.html; 21 september 2003. terug 7. = 'Verslag van Paula Broeders, zomer 2003'; www.11.be terug 8. 'Media Clash in Brazil: a Distant Mirror - MST and the Media Democracy Movement'; Norman Solomon; www.mstbrazil.org/mediaclash.html; 17 november 2003. terug 9. ''Rode' landloze boeren in Brazilië - overleven in de kampen van Movimento Sem Terra'; Sam Verhaert in Noticias van oktober 2002; www.noticias.nl terug * *
*
Verder naar het volgende hoofdstuk. < Terug naar het begin van dit hoofdstuk. << Terug naar het vorige hoofdstuk of naar de inhoudsopgave. _ |
___ |