Land en Stad - Maandblad
  februari 2003
Overzicht februari - Boeken - Archief - Publikatielijst - Landbouwsite - Duurzaamsite - dDH - Links - Verder >>  
 
________    
____		  
 
ACTIE VOOR EEN EERLIJKE PRIJS
 
 
Boeren willen een eerlijke prijs voor wat ze produceren. Daarom blokkeerden half december ruim honderd boeren het distributiecentrum van Albert Heijn in Zwolle. Volgens de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV), die de actie georganiseerd had, is de melkprijs voor de boer in 2002 met tien procent gezakt, terwijl de produktiekosten met tien procent zijn gestegen. De supermarkten stellen steeds hogere eisen aan de boeren, maar willen ze geen redelijke, kostendekkende prijs betalen. "Dat is onrecht."
 
Het gevecht om een behoorlijke prijs speelt al jaren. In januari 2001 bijvoorbeeld deelden boeren in Lelystad voor de Albert Heijn appelen en uien uit met een pamflet 1 en eind maart 2002 spraken telers van industrieprei demonstratief met elkaar af geen prei meer aan Unilever en ander firma's te leveren voor minder dan 15 eurocent per kilo. Ook in Frankrijk eisen boeren een eerlijke prijs. In november nog blokkeerden duizenden Franse landbouwers tientallen distributiecentra van supermarkten in hun land 2.
 
De supermarktketens geven individueel geen reactie op de klachten van de NMV, maar laten hun koepel, het Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL), de zwartepiet doorschuiven naar de verwerkers en vervoerders. Twee dagen voor de actie had het Landbouw Economisch Instituut (LEI) bekend gemaakt dat de boereninkomens in 2002 gemiddeld 15 procent gedaald waren. Klaas van den Doel, voorzitter van het CBL: "De boereninkomens zijn dramatisch. Daar zijn wij niet gelukkig mee, maar hogere prijzen bieden is onmogelijk." Van den Doel geeft toe dat de Nederlandse boeren een mooi product leveren. "Er is alleen teveel en daarmee daalt de prijs. Er is sprake van overproduktie, een simpele economische wet 3. " Natuurlijk kunnen de gezamenlijke winkelketens, het CBL dus, best besluiten de boeren een hogere prijs te betalen, zonder hun onderlinge concurrentieverhouding aan te tasten. Ook hoeven zij de consumenten daarmee niet op kosten te jagen. Gemiddeld krijgt een boer maar 22 procent van wat de klant in de winkel betaalt 4. Maar de boeren een eerlijke prijs betalen, daar hebben de supermarkten geen behoefte aan.
 
De toekomst ziet er helemaal somber uit door de steeds verdergaande concentratie bij supermarktketens en voedingsfirma's waardoor de macht van de bedrijven toeneemt. Bovendien wordt de concurrentie groter door de toepassing van de WTO-regels, door de toetreding tot de Europese Unie van een heel stel landbouwlanden en door een intensiever gebruik van internetveilingen. Ook zullen de EU-uitkeringen aan boeren verminderen.
De NMV eist daarom dat de EU invoerheffingen handhaaft en het melkoverschot terugdringt door melkquotum op te kopen van boeren die stoppen. Daarmee is het mogelijk een behoorlijke melkprijs vast te houden. De NMV ziet niks in liberalisering en vindt dat de EU zich verre dient te houden van de dumpprijzen van de wereldmarkt.
 
 
Boerderijwinkels en streekproducten
 
Een andere mogelijkheid om het boereninkomen op peil te houden is zelf, of samen met een paar collega's de eigen landbouwprodukten te verkopen en eventueel ook te verwerken. Al heel wat boeren, 8 procent, verkopen zelf een gedeelte van hun oogst en 13 procent denkt dat in de nabije toekomst te gaan doen. Voor verwerking van de eigen produkten zijn die percentages 11 en 15 5.
 
Ook neemt het aantal 'streekproducten' toe, bijvoorbeeld 'Waddenzuivel' of 'Zeeuwse Vlegel-brood'. Bij deze speciale producten houden boerencoöperaties de produktie en verkoop in eigen hand. Om de verkoop van streekproducten te stimuleren richtten in oktober bedrijven uit Waterland, de Beemster en Schermer een gemeenschappelijke handelsorganisatie op: de Groene Hoed 6. In West-Brabant besloten acht boerenbedrijven samen te gaan werken om biologisch streekproducten gezamenlijk op vier boerderijen te verkopen. De bedoeling is het aantal verkooppunten flink uit te breiden 7. Verder zal er een reclamecampagne komen om het officiële keurmerk 'erkend streekproduct' bekendheid te geven 8.
 
Bronnen
1. 'In gesprek'; Marianne Blom in het Agrarisch Dagblad van 23 januari 2001. terug
2. 'LTO sluit boerenacties in Nederland niet uit'; ANP; 22 november 2002; www.agriholland.nl terug
3. 'Supermarkten zijn klaagzang boeren 'spuugzat''; Kees de Vré; Trouw; 20 december 2002. terug
4. Prijzenswaardig; prijzen en prijsopbouw in de agrokolom; Bont, C.J.A.M. de, en anderen; Landbouw Economisch Instituut; Den Haag; 2000. terug
5. Kleurrijk Platteland - zicht op een nieuwe land- en tuinbouw; Van Gorcum, in opdracht van Stichting Hart voor het land en LTO; Assen 2002; pagina 100. terug
6. Persbericht Stichting Streekeigen Producten Nederland (SPN); 8 oktober 2002; www.agriholland.nl terug
7. BN/de Stem; 17 oktober 2002; www.agriholland.nl terug
8. Persbericht LTO; 4 oktober 2002; www.agriholland.nl terug
 
*          *           *

Over enige tijd verschijnt de volgende serie artikelen. Wil je een seintje wanneer deze er zijn, stuur dan een berichtje naar: jpsmit@xs4all.nl
Reacties naar het zelfde e-mailadres.
 
Voor een overzicht van alle uitgaven - ook om te downloaden of te bestellen - zie: publikatielijst
 
*          *           *

Verder naar het volgende artikel >>
<< Terug naar het begin van dit artikel.
Naar  overzicht  februari.  
 

_ 		___