EKO moet weer duurzaam worden
Door: Jack Stoop
Natuurvoedingswinkelier Hans Redczus voert aktie voor uitbreiding van de criteria waaraan produkten met het EKO-keurmerk aan moeten voldoen. De huidige criteria houden onvoldoende rekening met de verschillende aspekten van het begrip duurzaamheid. Om zijn standpunten onder de aandacht te brengen heeft hij een open brief geschreven naar verschillende organisaties in de natuurvoedingssektor zoals Platform Biologica en controle instantie SKAL. Verder houdt hij een enquête onder gebruikers van EKO-produkten waarin aangegeven kan worden in hoeverre criteria met betrekking tot zaken als verpakking, transport, mensenrechten en kinderarbeid van belang geacht worden.
Duurzaamheidsaspekten
Op dit moment gelden er voor het EKO-keurmerk alleen criteria die betrekking hebben op de teeltwijze van produkten. Om voor het keurmerk in aanmerking te komen mag er geen gebruik gemaakt zijn van kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen. Voor dierlijke produkten als zuivel en vlees geld dat de dieren een minimumpercentage aan biologisch geteeld voer moeten eten, niet preventief ingeënt mogen worden en wat meer bewegingsvrijheid hebben dan in de reguliere landbouw. Maar deze criteria zijn niet afdoende om de konsument een duurzaam produkt te kunnen garanderen. Zo zijn veel biologische produkten afkomstig uit de Jordaanvallei in Israël waar het klimaat en de grond niet geschikt zijn voor de teelt van groentes en fruit. Dit kan alleen gebeuren door overvloedig te irrigeren waardoor het grondwaterpeil daalt. In een regio waar water van nature al schaars is kunnen produkten die zo geteeld zijn niet als duurzaam omschreven worden.
Energieverbruik
Om van een duurzaam produkt te kunnen spreken moet behalve naar de produktiewijze ook naar andere zaken gekeken worden. Welke reis heeft een produkt afgelegd voor het in de winkel terecht kwam? Veel EKO-produkten worden over grote afstanden vervoerd met alle CO2 uitstoot van dien. Een ander aspekt waarnaar gekeken moet worden is de verpakking. Veel verpakkingen zorgen voor een onnodige milieubelasting. Ook hier zou bij het al dan niet toekennen van het EKO-keurmerk naar gekeken moeten worden. Nu is het zo dat als een frisdrankenfabrikant zou besluiten om biologische cola te gaan verkopen in aluminium blikjes er geen enkele belemmering is om voor dit produkt het EKO-keurmerk te krijgen.
Heroverweging
Bovenstaande voorbeelden laten duidelijk zien dat de criteria voor het EKO-keurmerk aan een heroverweging toe zijn. Een biologische teeltwijze staat niet automatisch meer garant voor een duurzaam produkt. En dat terwijl de konsument daar wel van uit gaat. Nu de markt voor biologische produkten steeds groter wordt, de produktie en afzet steeds grootschaliger word aangepakt neemt het risico toe dat het EKO-keurmerk verwaterd tot een "groene franje" zonder veel inhoud. En dat zou jammer zijn omdat dit keurmerk ooit in het leven is geroepen vanuit het ideaal de konsument een milieuvriendelijk, sociaal en eerlijk produkt te bieden.
Meedoen
Wie Hans Redczus wil ondersteunen in zijn oproep tot een uitbreiding van de criteria voor het EKO-keurmerk, kan een exemplaar van de enquête en de open brief aan de natuurvoedingsbranche bij hem opvragen.
Hans Redczus, e-mail: agendazi@telekabel.nl