____
BIBLIOGRAFIE
Boeken, geschreven door Vandana Shiva
- Staying Alive: Women, Ecology and Development, Zed Books, London en Kali for Women, New Delhi, 1988. 224 pagina's.
Een geïnspireerd en inspirerend boek met vlijmscherpe kritiek op het Westerse denken.
Het boek is de weerslag van Shiva's tienjarige betrokkenheid bij tal van acties. Zij heeft vooral oog voor vrouwen, boeren en inheemse volken in de Derde Wereld, die de zwaarste slachtoffers zijn van het grootschalige, Westerse economische model. Bij deze groepen trof Shiva het felste verzet aan en de grootste inzet voor een andere economie die de natuur geen geweld aandoet.
Shiva beschrijft in dit boek oude Indiase religieuze opvattingen en culturele gebruiken, die van cruciaal belang zijn voor een respectvolle omgang met de omgeving waarin we leven. Verder behandelt ze de bosbouw, de landbouw, de Groene Revolutie, de dammen en de watertekorten. Alles voorzien van veel feitenmateriaal en cijferwerk. Telkens verwijst ze naar de arrogante, bekrompen en schadelijke benadering van de officiële wetenschap.
In India verwijten feministen, linkse vrouwen en mannen Shiva dat ze te ongenuanceerd over 'de' Indiase cultuur en spiritualiteit spreekt. Dat ze die idealiseert. En dat ze niet praat over het kastenstelsel en de klassentegenstellingen en het onrecht in de traditionele Indiase samenleving.
- The Violence of the Green Revolution - ecological degradation and political conflict in Punjab, Research Foundation for Science & Technology, Dehra Dun, 1989. 160 pagina's.
Nauwkeurig gedocumenteerd boek over 'de kwestie Punjab', eens het paradepaardje van de Groene Revolutie. Shiva laat zien hoe de grootschalige, chemie- en waterintensieve moderne landbouw op korte termijn tot grote successen leidt, maar op langere termijn tot werkeloosheid, milieurampen, politieke spanningen en bloedige etnische conflicten. Ze toont aan dat de traditionele, gemengde, kleinschalige landbouw feitelijk hogere opbrengsten geeft.
- Ecology and the Politics of Survival - conflicts over natural resources in India, United Nations University Press, Tokyo en Sage Publications, New Delhi, 1991. 365 pagina's. In samenwerking met J. Bandyopadhyay, Pandurang Hedge, B.V. Krisnamurthy, John Kurien, G. Narendranath, Vanaja Ramprasad, S.T.S. Reddy.
Een gedetailleerde beschrijving van talloze conflicten tussen de Indiase plattelandsbevolking aan de ene kant en het grote bedrijfsleven en de overheid aan de andere kant over bossen, rivieren, stuwdammen, irrigatieprojecten, mijnbouw en grootschalige visserij. Ondanks alle details verdwijnt de grote lijn niet uit het zicht.
- Monocultures of the mind - perspectives on biodiversity and Biotechnologie, Zed Books, Londen en Third World Network, Penang, 1993, 184 pagina's
Een vijftal verschillende artikelen rond het thema biodiversiteit. Het boek begint met een lang artikel over de rigide, vervreemdende, Westerse universiteits-wetenschap, die de lokale kennissystemen van de Derde Wereld heeft doen verdwijnen. Veel uitgebreide beschrijvingen van de kennis van inheemse volken. Soms vervalt Shiva in herhaling en is het artikel iets te ideologisch.
Het boek beschrijft verder hoe farmaceutische bedrijven inheemse kennis van geneeskrachtige planten voor een appel en een ei opkopen en deze vervolgens via patenten te gelde maken. Ook een overzicht van de gevaren van genetische manipulatie voor zowel de biodiversiteit, de menselijke gezondheid als de voedselvoorziening van de Derde Wereld.
- Ecofeminism, Zed Books, Londen, 1993. 328 pagina's.
Dit boek is een bundel gevarieerde artikelen van Vandana Shiva en de Duitse hoogleraar sociologie Maria Mies. In een twintigtal hoofdstukken komt het reductionisme aan bod, het Westerse economisch model, ontworteling, biodiversiteit, reproduktietechnieken, de Chipko-beweging en de zelfvoorzieningseconomie.
Hoewel Shiva en Mies de artikelen onafhankelijk van elkaar schreven, vullen ze elkaar prima aan. Shiva, de natuurwetenschapper, wetenschapsfilosoof en milieuactiviste, die de belangen van de boeren bevolking uit de Derde Wereld hartstochtelijk verdedigt; Mies, de Westerse feministe met haarscherpe en originele maatschappelijke analyses.
* *
*
<< Terug naar het begin van dit hoofdstuk.
Naar de inhoudsopgave van het boek.
Shiva: 'Onze dieren zijn ons heilig'
Reacties graag naar: jpsmit@xs4all.nl
_