| ________ |
|
____ |
PLATFORM VOOR
EEN GEZONDE BOERENLANDBOUW IN NEDERLAND
ABC-manifest: Aarde, Boer, Consument
Nauwelijks had ik mijn manifest 'Wordt Boer!' geschreven
(zie elders in dit
maandblad) of ik zag op internet het ABC-manifest staan. Acht kritische
boerenorganisaties hebben een platform gevormd om te wijzen op de
problemen waarmee de kleinere en middelgrote boerenbedrijven kampen en op
de gevolgen daarvan voor onze voedselvoorziening en voor het
plattelandsleven. Het platform verzet zich tegen de WTO-vrijhandel en pleit
voor bescherming van de boerenlandbouw.
Manifest
In Nederland groeit de zorg om de kwaliteit, de veiligheid en de
duurzaamheid van ons aller voedselvoorziening. Onze landbouw bevindt zich
in een regelrechte crisis. Een kwart van de landbouwers leeft onder het
bestaansminimum. De boerenstand wordt geleidelijk gedecimeerd. De
overblijvers zien zich gedwongen tot steeds verdere schaalvergroting en
intensivering. Niet alleen de boerengezinnen zijn de dupe van deze
ontwikkeling. Tegelijkertijd komt het beheer van het landschap in het
gedrang, het sociale leven op het platteland, de zorg voor dierenwelzijn en
milieu én de kwaliteit van de landbouwprodukten. Ook de consumenten
maken zich grote zorgen over de kwaliteit en de veiligheid van hun voedsel.
Het is hoogste tijd dat de Nederlandse samenleving zich bezint op de
ontwikkelingen in de landbouw. En dat zij een keuze maakt voor een andere,
betere koers, in het belang van de boeren, van de consumenten, van flora en
fauna en van een leefbaar platteland, nu en in de toekomst. Hiervoor wil het
platform Aarde, Boer, Consument zich inzetten.
Het huidige landbouwbeleid is ontstaan na de Tweede Wereldoorlog. Onder
het motto 'nooit meer honger' is gekozen voor een nationaal en Europees
beleid dat in korte tijd zeer succesvol werd. De grondlegger was de
Nederlander Sicco Mansholt en de sleutelwoorden waren schaalvergroting,
intensivering, verbetering van het landbouwonderwijs, voorlichting en
gegarandeerde prijzen. Maar wat bedoeld was om evenwicht te brengen in
vraag en aanbod, ontaardde al snel in een massale overproduktie. De
Europese koelcellen en voorraadschuren werden tot de nok gevuld met
onverkoopbare voorraden. Deze overschotten werden tegen afbraakprijzen
op de wereldmarkt gedumpt. Nog steeds gaan er jaarlijks tientallen
miljarden guldens van de Europese belastingbetaler op aan dit
landbouwbeleid. Met produktiebeheersing - zo is gebleken in de zuivelsector
- kan het probleem van overproduktie succesvol te lijf worden gegaan. Maar
produktiebeheersing dreigt onmogelijk gemaakt te worden door
verdergaande liberalisering vanwege Agenda 2000 en de afspraken in de
Wereldhandelsorganisatie (WTO).
De eerste stappen op weg naar deze liberalisering zijn in Europees verband
al gezet. Daarbij loopt de Nederlandse regering voorop om de eigen boeren
bloot te stellen aan de ratrace van de internationale concurrentie. Het
gevolg is dat de prijzen verder onder druk komen te staan en dat het
gesubsidieerd dumpen op de wereldmarkt gewoon doorgaat. Dit is erg voor de
boeren in de Derde Wereld, die daardoor hun eigen produkten niet kwijt
kunnen, maar ook voor het voortbestaan van de Nederlandse boeren, die hun
inkomen steeds verder aangetast zien. Momenteel leeft, zelfs met de
neveninkomsten meegerekend, 23 procent van de boerengezinnen onder het
minimum. Het aantal boeren neemt voortdurend af. Elke dag houden acht tot
tien boeren het voor gezien. Verdergaande liberalisering zal massaal
slachtoffers maken onder de boeren in de Europese Unie, terwijl
schaalvergroting en intensivering een enorme impuls krijgen in een race
zonder finish. De landbouwpolitiek is - zowel nationaal als in Europees
verband en op wereldschaal - nog steeds eenzijdig gericht op vergroting
van de produktie en (daarmee) op steeds lagere prijzen. Terwijl daar niet de
werkelijke problemen liggen. Er wordt, ook wereldwijd, eerder te veel dan te
weinig voedsel geproduceerd. En voor zover de consumentenprijs van
landbouwprodukten al hoog genoemd mag worden, is dat veel meer te wijten
aan de exorbitante handelsmarges dan aan de beloning van de boer. Zijn
produkten kosten in de winkel vier tot zes keer zoveel als waarvoor hij ze
aanlevert. Ondertussen is de maatschappelijke prijs die betaald moet
worden voor de liberalisering, schaalvergroting en intensivering steeds
hoger. Consumenten én boeren maken zich zorgen over het
dierenwelzijn in de bio-industrie. Algemeen wordt aangenomen dat er een
verband is tussen de intensieve veehouderij en het risico van besmetting
zoals door varkenspest. Een risico dat vergroot wordt door de wereldwijde,
nauwelijks controleerbare vrijhandel in diervoeding, diermeel en levende
dieren. De consument maakt zich zorgen om de veiligheid van het voedsel dat
hij eet. Niet ten onrechte, gezien de internationale ervaringen met dioxine-
kippen en BSE-runderen en de groeiende handel in produkten van genetische
manipulatie, waarvan niemand de risico's kan overzien. Voedselveiligheid en
de gezondheid van mens en dier raken ondergeschikt aan de belangen van
internationale handel.
Dagelijks leggen boerenbedrijven die zich niet kunnen of willen aanpassen
aan de eisen van wereldwijde 'agro-foodbusiness' het loodje. Het zijn met
name de boerenbedrijven die niets liever zouden doen dan eerlijke
kwaliteitsproducten leveren, en daarbij diervriendelijk en ecologisch
verantwoord te werk gaan. Maar die kans krijgen zij niet onder het huidige
landbouweconomische beleid. Integendeel, juist de gezinsbedrijven waar
gewerkt wordt op menselijke maat, de minst intensieve en de minst
industriële bedrijven, worden nu tot sluiting gedwongen. En met het
boerengezin verdwijnt het sociale leven op het platteland en het beheer
van het landschap.
Deze ontwikkeling moet gestopt worden!
- Een bloeiend sociaal leven op het platteland kan niet zonder een
vitale boerenstand.
- Verantwoorde zorg voor het natuur- en cultuurlandschap is
onmogelijk bij het huidige te lage inkomen van boeren, het verdwijnen van
boerenbedrijven, de schaalvergroting en intensivering.
- Zorgdragen voor gezonde, veilige kwaliteitsproducten, met respect
voor het dierenwelzijn en het milieu, kan niet bij een landbouwbeleid waar
alleen prijsconcurrentie telt.
Daarom verklaart het platform Aarde, Boer, Consument:
- Wij willen werken aan een alternatief voor de mythe van de vrije
markt, voor de marginalisering van de boerenlandbouw door de agro-food-
industrie.
- Boerengezinnen moeten met eerlijk, fatsoenlijk werken een eerlijk,
fatsoenlijk inkomen kunnen verdienen.
- Opkomen voor behoud van de boerengezinsbedrijven van nu, biedt ook
een duurzaam perspectief voor jonge starters en (erf)opvolging, en
pensioen voor de oudere generatie.
- Nederland moet zijn soevereiniteit terugkrijgen om schadelijke
produkten buiten de deur te houden, in het belang van de gezondheid van
mens en dier.
- Er moet een andere landbouwpolitiek komen, ook op Europees niveau.
Een beleid met als kernpunt flexibele produktiebeheersing, die het aanbod in
overeenstemming brengt met de vraag.
Voedselproduktie is de meest basale activiteit van de mens. Het platform
Aarde, Boer, Consument zal uitdragen dat een samenleving die leeft van
intensief en industrieel geproduceerde agrarische grondstoffen, verwerkt
tot hapklare brokken - de fast-food samenleving - een bedreiging vormt
voor onze gezondheid, voor de kwaliteit van het leven, voor onze
leefomgeving en voor onze toekomst. Daarbij zoeken wij samenwerking met de
consumenten, met wie wij de zorg delen over voedselveiligheid,
duurzaamheid, een vitaal platteland, en een milieu- en diervriendelijke
landbouw.
Het Kritisch Landbouw Beraad, het Nederlands Agrarisch Jongeren
Kontakt, de Nederlandse Akkerbouw Vakbond, de Nederlandse Melkveehouders
Vakbond, het Steunpunt Landelijke Boerinnenbelangen en de Vereniging voor
Biologisch-Dynamische Landbouw.
|
* *
*
Over enige tijd verschijnt de volgende serie artikelen. Wil je een seintje wanneer
deze er zijn, stuur dan een berichtje naar: jpsmit@xs4all.nl
Reacties naar het zelfde e-mailadres.
<< Terug naar het begin van dit artikel.
Naar
overzicht oktober.
_
|
___ |