| ________ |
|
____ |
Overzicht - januari 2001
DE SOJA-REUS MOEST TERUG
gentech soja niet welkom in Europa
Zaterdagochtend 2 december, half acht. Het is koud, het is donker. Ongerust staan wat Greenpeace mensen uit België te kleumen bij de sluis in Terneuzen, waar het 'Kanaal van Gent naar Terneuzen' uitmondt in de Westerschelde. Ze zouden er toch al moeten zijn, de drie rubberbootjes? De spotters hebben al laten weten dat ze de 'George', het schip met genetisch gemanipuleerde soja uit de Verenigde Staten, waargenomen hebben. Het kan er ieder moment zijn. Daar schuiven enkele witte lampen boven de dijk. Even later draait een enorm gevaarte de monding van het kanaal in, met drie sleepboten: één linksvoor en één rechtsvoor om te trekken en één achter om bij te sturen. Het rode sluislicht springt op rood-groen en daarna op groen. De sluis is vrij, de sluisdeur is open. Waar blijven de actievoerders?
Dan duiken vanachter het gigantische stalen gevaarte twee minuscule rubberbootjes op. Ze scheuren het schip voorbij en gaan pal voor de toegang tot de sluis liggen. (Het derde bootje had motorpech bleek; vandaar ook dat de andere twee zo laat waren.)
Het begint te schemeren - nog kolossaler tekent het silhouet van het bulkschip zich af tegen de lucht. Nog nietiger lijkt het groepje actievoerders dat begonnen is een spandoek op te hangen tussen de twee dukdalven voor de sluis. De George, met 62.000 ton gentech soja aan boord voor een fabriek van de Amerikaanse agro-reus Cargill in Gent, ligt stil. De sleepboten trekken niet meer. Via de marifoon informeert een sleepbootkapitein kwaad of de actievoerders misschien geplet willen worden. "En dat spandoek, daar varen we dwars doorheen."
Dan beginnen de sleepboten weer te trekken. Langzaam, maar onverbiddelijk zet het gevaarte zich in beweging. Als het schip vervaarlijk dichtbij gekomen is, stopt het opnieuw. De achterste sleepboot maakt zich los van de kolos en vaart naar de actievoerders. De bemanning schreeuwt hen vanalles toe. Onverstoorbaar gaan deze verder, vlak voor de ingang van de sluis.
De diepgang van het bulkschip is twaalf meter. Hoogtij is al bijna twee uur voorbij. Nog even en het water zal weer gaan dalen. Snel moet de kapitein een beslissing nemen, in overleg met de loods die aan boord is. Nog even en de Westerschelde zal te ondiep zijn om terug te varen. Maar als het schip voor de sluis blijft liggen zal het zeker aan de grond lopen en dan misschien breken. De actievoerders zijn niet van plan opzij te gaan.
De sleepboot die naar de rubberboten is gevaren, vertrekt weer naar de achterkant van het schip en maakt zich daar vast. Een vierde sleepboot komt in volle snelheid over de Westerschelde aangevaren en maakt ook achter vast. Het sluislicht springt van groen op rood. Beweegt het grote schip, of beweegt het niet? Het lijkt van wel? En dan is het duidelijk: meter voor meter schuift de kolos naar achteren! De actievoerders juichen, kloppen elkaar op de schouders. Eén van hen geeft via de mobiele telefoon een life verslag op de radio. De kapitein heeft eieren voor zijn geld gekozen, de reus trekt zich terug.
Ondertussen is het licht geworden.
De actie tegen gentech reus Cargill is voorpagina-nieuws in België, de Nederlandse journaals geven beelden en de BBC bericht erover, evenals de Herald Tribune uit de Verenigde Staten: gentech soja is niet welkom in Europa. <jps>
Amerikaanse graanreus Cargill besmet het veevoer
Uit een persbericht van Greenpeace België van 3 december 2000: "De markt voor menselijke voeding in België is vandaag zo goed als GGO-vrij. (GGO = genetisch gemanipuleerde organismen) Alle grote voedselproducenten en supermarktketens hebben GGO-voeding de rug toe gekeerd. De besmetting van de voedselketen met GGO's via het achterpoortje van de dierenvoeding gaat echter op grote schaal voort. Zo worden kippen, varkens en runderen nog steeds met GGO's gevoederd. Voor het milieu maakt het geen verschil of de verbouwde gewassen voor de markt van de menselijke voeding, dan wel de dierlijke voeding bestemd is: de milieuschade is dezelfde.
Uit een onderzoek van INRA-Belgium bleek dat 84 procent van de Belgische bevolking niet wenst geconfronteerd te worden met voeding van dierlijke oorsprong (melk, eieren, kaas, gevogelte vlees, ...) afkomstig van met GGO's gevoede dieren. De drie grootste Belgische distributeurs (Carrefour-GB, Delhaize-De Leeuw en Colruyt) hebben zich bij Greenpeace aangesloten en wensen deze producten te betrekken uit een GGO-vrije voedingsketen.
Uit verdere gesprekken die Greenpeace voerde met de diverse actoren in de voedingsketen (van de producenten van dierenvoer tot de distributie) blijkt overduidelijk dat de sector aan de vraag van de consument en de distributiesector wenst tegemoet te komen en dus GGO-vrije grondstoffen wenst om de dieren te voederen. Er is slechts één schakel in de keten die fundamenteel dwars ligt: de Amerikaanse graanreus Cargill die systematisch GGO-vrije soja vermengt met genetisch gemanipuleerde 'Roundup Ready'-soja van Monsanto. Dit hoeft geen verwondering te wekken voor wie weet dat Cargill en Monsanto nauw met elkaar verweven zijn in een poging om een wereldwijde markt voor GGO-voeding te creëren.
Door het systematisch besmetten van de conventionele grondstoffen wil Cargill ten allen koste het GGO-experiment van Monsanto redden. Ze maakt hierbij op brutale wijze gebruik van haar kwasi-monopoliepositie op de Belgische markt. Enkel de grootste producent van dierenvoeder staat sterk genoeg om zelf grondstoffen in te voeren. De eis van Greenpeace is dan ook overduidelijk: Cargill moet ophouden met het besmetten van natuurlijke sojaladingen met GGO's van Monsanto. Voortaan zijn enkel nog GGO-vrije grondstoffen voor onze (dieren)voeding welkom."
|
Genetisch gemanipuleerde soja in het veevoer
Uit het rapport van Greenpeace België 'GGO's in de voeding: het einde van het verhaal?': "Soja is wereldwijd het meest verbouwde transgene (= genetisch gemanipuleerde) gewas
1 en de belangrijkste bron van proteïnen (= eiwitten) in dierenvoeder.
Soja wordt vaak aangeboden in de vorm van 'schroot': soja waaraan een gedeelte van de olie is onttrokken. Dit proteïnerijke product is een van de belangrijkste ingrediënten van het voeder van gevogelte en varkens
2 : sojaschroot vormt 20 procent van het voeder van kippen. Voor kalkoenen kan soja tot 30 procent van het dieet uitmaken. Varkens werken tot 15 procent aan soja naar binnen. Sojaschroot wordt ook gebruikt voor vee, maar in minder belangrijke hoeveelheden. Vissen uit visteelt (zalm en forel) worden gevoed met plantaardige proteïnen en olies. Soja is een van de belangrijkste bestanddelen
3. Soja is het belangrijkste exportgewas van de Verenigde Staten. In 1999 werden er 30 miljoen hectaren geplant, vooral in de staten Illinois, Iowa en Ohio
4.
In 1999 werd op 57 procent van de oppervlakte waarop soja werd verbouwd, gewerkt met een transgene variëteit geproduceerd door Monsanto
5 (in 2000 is dit percentage gezakt naar 54 procent, de eerste daling sedert het invoeren van transgene gewassen
6).
In Argentinië, derde grootste producent van soja na de Verenigde Staten en Brazilië, wordt op ongeveer 90 procent van de zeven miljoen hectaren soja gewerkt met de transgene variëteit van Monsanto 7.
Samen vertegenwoordigen deze twee landen (Argentinië en de Verenigde Staten) meer dan 99 procent van de genetisch gemanipuleerde sojateelten
8.
Monsanto is ook de producent van de meest verkochte onkruidverdelger ter wereld: glyphosaat (beter bekend onder zijn commerciële benaming 'Roundup'). Deze complete herbicide elimineert - de naam zegt het al - alle planten, niet alleen de geviseerde (= beoogde) schadelijke variëteiten. De transgene soja van Monsanto is gemanipuleerd om resistentie te bieden tegen Roundup, ook indien toegepast in grote hoeveelheden. Zo kunnen landbouwers hun velden zo vaak besproeien als ze wensen, zonder gevaar voor de soja.
Monsanto brengt zijn transgene, Roundup-resistente soja en de onkruidverdelger Roundup zelf als een 'package' op de markt. Monsanto verkoopt zijn Roundup-resistente planten via zaadhandelaren als Pioneer, Cargill en Asgrow.
In de Verenigde Staten wordt soja verbouwd van februari tot oktober. Na de oogst brengen de landbouwers de sojascheuten naar de lokale coöperatives en naar silo's. Een groot deel van die silo's is eigendom van Cargill. De sojascheuten die bestemd zijn voor export worden per schip of per trein naar de belangrijkste havens getransporteerd.
De transgene soja wordt opzettelijk vermengd met conventionele soja, bij de oogst of in de silo's.
Gevolg: vrijwel de volledige soja-opbrengst van de Verenigde Staten (75 miljoen ton in 1999
9 ) is aangetast.
Bijna één derde van die aangetaste oogst (22 miljoen ton) wordt dan uitgevoerd, meer bepaald naar Europa en Japan
10.
Noten
1. 54 procent van de transgene oppervlaktes ter wereld. Bron: ISAAA, Global status of commercialized transgenic crops: 1999, no. 17-2000. terug
2. Reuters, 'What goes into animal feed?', 22 juli 1999. terug
3. www.fishlink.com/bocmpauls/html/
productcats.html terug
4. http://usda.mannlib.cornell.edu/reports/nassr/field/
pcp-bb/1999/crop1099.txt terug
5. idem. terug
6. Bron: Soya blue book 2001. terug
7. Bron: ISAAA, Global status
of commercialized transgenic crops: 1999, no. 17-2000. terug
8. Idem. terug
9. www.fas.usda.gov/oilseeds/circular/1999/99-11/
table4.pdf terug
10. www.fas.usda.gov/oilseeds/circular/1999/99-11/
table5.pdf terug
|
Bronnen
Eigen waarneming en persberichten en rapport van Greenpeace België: www.greenpeace.be
* *
*
Begin februari verschijnt de volgende serie artikelen.
Reacties naar: jpsmit@xs4all.nl
Verder naar het
volgende artikel >>
<< Terug naar het begin van dit artikel.
Naar
Overzicht januari.
_
|
___ |