Re: [Duurzaamlijst] gen-tech, en meer...

["Leonard Kater" <lgwkater@casema.net>]

Beste Marieke,

Bedankt voor je uitvoerig antwoord. Ik heb alle genoemde 
websites al bekeken; ze lijken me buitengewoon interessant.
Ik begrijp, dat jij nu midden in de bosontwikkeling van Rusland zit, 
die volgens mij gefinancierd gaat worden door amerikanen
in het kader van hun emissierechten markt.

In dit kader zal vanaf nu heel wat werk verricht moeten worden 
om de amerikanen van rampzalige ideeen af te helpen en ze 
met beide benen in een gezond biomassa beheer te zetten 
dat alle CO2 die ooit via industriele processen in de atmosfeer
terecht kwam, er gegarandeerd weer uithaalt.

De kritische kanttekening die je hier en daar bij mijn ideeen 
zet, kan ik wel volgen en ook waarderen, maar door een al 
te grote nadruk op detail lijk je het idee als zodanig onderuit
te halen, terwijl je in feite alleen maar verwijst naar een 
mogelijkheid en een wenselijkheid in verband met voedsel 
en vezelproduktie, maar niet naar een realiteit. 

Ik ben zelf iemand van de grote lijn, en wens op dat nivo alleen 
te denken in termen van eenvoudige vuistregels. Zo vind ik het 
onverantwoord om bomen die minstens 30 jaar moeten groeien, 
te gebruiken voor krantenpapier dat je meteen weer weggooit. 
Daar moet je andere vezels voor gebruiken. Hennep en bamboe 
lijken mij hiervoor hele geschikte gewassen met een korte 
rotatietijd, en stro kan waarschijnlijk ook wel.

Ik vind verder, dat de ruilverkavelingen in Nederland een 
enorme landschappelijke verarming hebben opgeleverd,
waardoor er nog minder biomassa kwam te staan dan 
daarvoor, met als gevolg dat er dus minder water verdampt 
en er nogal wat water rechtstreeks naar zee wordt afgevoerd.
Anders zou dat  via verdamping in Midden Europe uitregenen
en daar een heilzame werking op de plantengroei hebben.

Midden euroopa wordt dus op twee manieren droger:
a. door het broeikaseffekt. (een druppel die vroeger op de 
     grond viel, blijkt nu onderweg geheel te verdampen door 
     het broeikaseffekt.)
b. doordat wij regenwater aan de regencyclus onttrekken 
    door het te snel naar zee te pompen.
Het blijkt, dat 61 % van alle continentale regenval afkomstig is
van continentale verdamping, dus van evapotranspiratie.
(rivieren en meren lijken mij nauwelijks bij te dragen t.o.v. de 
plantenwereld)

Ik denk, dat water veruit de belangrijkste beperkende faktor
is voor de hoeveelheid biomassa in een gegeven landschap;
hoe meer water, hoe meer biomassa per jaar vastgelegd wordt,
en hoe meer er via veenvorming definitief aan de atmosfeer
onttrokken wordt. Zonder veenvorming zal elk systeem op een 
gegeven ogenblik in biologisch evenwicht komen. 
Voor eeuwigdurende CO2 vastlegging is veenvorming dus 
noodzakelijk.

Ik erken het belang van het oogsten van allerlei bosprodukten, 
maar dan haal je belangrijke voedingsstoffen uit het systeem 
die je dus weer kunstmatig moet toevoeren om het systeem 
in stand te houden.

Ik denk dus, dat voedsel uit kassen uiteindelijk de maximale 
biomassa per landschap oplevert om CO2 weer uit de lucht 
te halen.

En hoe verwarm je die kassen? Niet met biomassa, ook niet 
met aardolie, maar  bijvoorbeeld met een kombinatie van 
zonneboilers, windmolens, perslucht, warmtepompen 
en een warmtebuffer in de vorm van een goed geisoleerde 
watertank die ook om andere redenen nodig is. 

De windmolens en perslucht vereist toelichting: Normaal 
gesproken leveren windmolens elektriciteit aan het net 
zonder de lucht te verwarmen zoals dat bij gewone 
elektriciteitscentrales gebeurt. Met deze elektriciteit
kunnen grote hoeveelheden perslucht gemaakt worden 
als alternatief voor fossiele brandstoffen in vervoermiddelen. 
Hier komt onvermijdelijk een grote hoeveelheid warmte bij 
vrij. Die warmte gebruik je dus om kassen te verwarmen of 
om een warmtebuffer op te warmen.

Het leuke van kassen is, dat ze geen grond meer nodig hebben.
Je kunt ze dus ook in meren laten drijven, en zelfs in tropische 
streken op zee. Hier moeten biologen een maximale 
bedekkingsgraad vaststellen ter bescherming van de 
relevante ecosystemen. Hier kunnen we in al onze meren
al mee experimenteren. Wat te denken van drijvende tuinen
in viskwekerijen?

In de tropen hebben ze helemaal geen extra energie meer nodig 
en heb je hoogstens een koelingsprobleem. Dat is gemakkelijk 
op te lossen via het koude water op grote diepte. Het gaat mij dus
vooral om landbouwtechnieken die de totale hoeveelheid biomassa
op aarde maximaliseren in plaats van zoals nu, dat daar in het 
geheel geen rekening mee wordt gehouden.

Ook de contiinentale verdamping van water zal gemaximaliseerd 
moeten worden; die damp regent verderop toch wel weer uit.
Op onze grasvelden verdampt per jaar 550 mm, terwijl er veel meer
als regen opvalt. Dat wordt dus naar de zee gepompt. Omgeven
we elke hectare met een strook hakhout/wilgen/berken dan zouden 
we volgens mij de verdamping per hectare kunnen opvoeren 
tot boven de jaarlijkse regenval. Dat hoeft bij ons niet erg te zijn, 
omdat er via Rijn en Maas een netto aanvoer van water is. 

Dit hakhout kunnen we gebruiken voor BioOil als vervanger van 
benzine, maar ook als substraat voor paddestoelenkweek, 
wat enorme hoeveelheden veevoer kan opleveren waardoor 
allerlei landbouwgronden elders in de wereld weer in bos 
veranderd kunnen worden. Op www.zeri.org  is dit idee van 
paddestoelen als veevoer verregaand uitgewerkt, evenals het 
idee om van bamboe huizen te maken in de tropen.

Tenslotte nog je zorg voor de ecosystemen op zee: 
die zijn er nauwelijks. De hoeveelheid biomassa per m2 is 
vrijwel te verwaarlozen, behalve bij koraalriffen, maar dat is 
slechts een zeer klein gebied.

Om op zee de hoeveelheid biomassa te vergroten, denk ik dus 
aan drijvende atollen en kunstmatige riffen, gemaakt van 
sterke folies. Dat is dus een goede toepassing voor niet 
afbreekbare plastics uit aardolie, zodat de oliestaten en 
baronnen nog steeds geld met aardolie kunnen verdienen 
zonder het broeikaseffekt aan te jagen.

Als je dan ook nog drijvende moessonbossen aanlegt, dan 
kun je hier volgens mij enorme hoeveelheden biomassa op 
oogsten als vervanger van fossiele brandstoffen en hoef je 
de continentale bossen niet te verknoeien tot monotone 
energiebossen met genetisch gemodificeerde bomen. 

Dit soort ideeen wil ik nu systematisch ordenen, maar dan 
kom ik op mijn tekort aan landbouwkundige kennis: ik weet 
op het ogenblik vrijwel niets van groeisnelheden en 
evapotranspiratie per plantensoort of per bioom, en dat is 
nou precies het soort gegevens dat ik nodig heb om schattingen 
van systeem grootheden te kunnen maken en uiteindelijk 
uit te komen op een benodigd oppervlak om alle CO2 
die ooit via industriele processen in de lucht is gekomen, 
er weer uit te halen.

De eenvoudigste schatting is natuurlijk, dat de evapotranspiratie
evenredig is met de biomassa, en dan kom ik een heel eind op 
mondiaal nivo, maar hiermee kan ik niet uitrekenen hoeveel 
wilgen ik per hectare grasveld met sloten moet planten om de 
verdamping op te krikken tot boven de jaarlijkse regenval op 
die hectare.

Kortom, ik heb hele specifieke landbouwkundige informatie nodig
om deze ideeen verder uit te werken tot een publikabele vorm die 
van invloed kan zijn op de COP-6 vervolg conferentie te Bonn in 
mei volgend jaar.

Weet jij van seminars en onderzoeksgroepen die hiervoor van 
belang kunnen zijn? Algemeen gesproken kom ik graag in kontakt
met specifieke deskundigen op dit terrein, en zoek ik samenwerking
met iedereen die hart heeft voor het leven op aarde. 

Ik zou het leuk vinden als er een werkgroep ontstaat om dit soort 
ideeen verder uit te werken. Gezien jouw betrokkenheid bij bosbouw 
ben je bij voorbaat uitgenodigd!

Hartelijke groeten,
Leonard Kater


-----------------------------------------------------------------
De Duurzaamlijst: | Abonnement opzeggen? Stuur een E-mail aan:
voor nieuws,      | majordomo@ddh.nl en schrijf in het tekstdeel:
opinie en overleg | unsubscribe duurzaamlijst
-----------------------------------------------------------------
Meer over de Duurzaamlijst op http://www.ddh.nl/duurzaam