BEGRIPPENLIJST

biologische diversiteit : De natuurlijke verscheidenheid van de flora en fauna op aarde.

biotechnologie : Het genetisch manipuleren - om wetenschappelijke en commerciële redenen - van dieren, gewassen en bacteriën.

aantasting van de bodem : Het onvruchtbaar worden van de grond als gevolg van erosie, chemische verontreiniging of uitputting ten gevolge van overexploitatie.

bodemerosie : Het verdwijnen van de vruchtbare bodemlaag, bevorderd en/of veroorzaakt door zwerflandbouw, overmatige exploitatie en invloeden van water en wind.

broeikaseffect : Een aantal gassen in de atmosfeer laten het invallende licht van de zon door, maar absorberen de door de aarde teruggekaatste infrarode (warmte)straling en kaatsen deze warmte gedeeltelijk weer terug naar het aardoppervlak. Dit natuurlijke proces bepaalt onder andere de gemiddelde temperatuur op aarde. Wanneer dit proces door menselijke beïnvloeding verstoort wordt en de temperatuur op aarde als gevolg van teveel broeikasgassen in de atmosfeer oploopt, spreekt men van het broeikaseffect. Deze broeikasgassen zijn koolstofdioxide (CO2), chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK's), methaan (CH4) en distikstofoxide (N20). Daarnaast leveren koolstofmonoxide (CO), methaan en vluchtige organische stoffen (VOS) een indirecte bijdrage aan broeikaswerking doordat deze stoffen CO2 en ozon (O3) vormen.

vergroting van capaciteit (capacity building) : Het vergroten van de menskracht en organisatorische structuur met betrekking tot besluitvorming, uitvoering en handhaving van beleid (inzake milieu en ontwikkeling).

zachte leningen : Financiële middelen uit leningen met zachte voorwaarden (lange looptijd, lage rente, etc.).

duurzame levensstijlen : Gedrag dat past in duurzame ontwikkeling van de samenleving.

duurzame ontwikkeling : Een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder daarmee voor toekomstige generaties de mogelijkheden in gevaar te brengen om ook in hun behoeften te voorzien.

ecosysteem : Het samenleven van plante- en diersoorten in een bepaalde omgeving.

in situ / ex situ : In/buiten de natuurlijke groeiplaats of leefomgeving.

kosteneffectief : Rendabel, het gestelde doel met de inzet van zo weinig mogelijk middelen bereiken.

milieu-effectrapportage : Onderzoek naar de gevolgen voor het milieu van, meestal grootschalige, projecten zoals wegenaanleg, uitbreiding militaire terreinen, stadsuitbreiding. De resultaten spelen mee in de besluitvorming over de voorgenomen projecten.

milieuheffing (ecotax) : Heffing op milieubelastende activiteiten.

natuurlijk kapitaal/natuurlijke hulpbronnen : Flora, fauna, bodemvruchtbaarheid, water, hout, en grondstoffen (erts, kolen, aardolie, gas).

niet gouvernementele organisatie : Niet-overheidsorganisatie die op non-profit en niet partijpolitiek gebonden basis voor een bepaald belang opkomt.

overgangsseconomieën : In Agenda 21 wordt af en toe een aparte categorie landen genoemd: landen in de overgang van een planeconomie naar een sociale markteconomie, het economische systeem dat het streven van individuen, bedrijven en overheden naar economische en materiële groei centraal stelt.

protectionisme : Afschermen van de markt tegen concurrenten ten voordele van eigen produkten.

regionaal : Duidt een regio aan van een bepaalde groep landen (in de VN-context veelal Afrika, Europa, Latijns Amerika en het Caribisch gebied, West Azië en Azië en de Pacific).

technologie-overdracht : Is een brede term die o.a. omvat: het leveren van kennis, deskundigheid, training, voorlichting en informatie, maar ook goederen, diensten, installaties, en instrumenten evenals organisatorische, planmatige en managementprocedures.

vredesdividend : Het geld dat een land overhoudt door te bezuinigen op defensie-uitgaven en dat voor andere doeleinden kan worden gebruikt bijvoorbeeld ten bate van duurzame ontwikkeling.

waterreserves (water resources) : omvat oppervlaktewater én grondwater.

wetlands : Vochtige en natte natuurgebieden (kustmoerassen, meren, rivierdelta's, veengebieden) met betrekking tot de bescherming waarvan in het Verdrag van Ramsar (1971) internationale afspraken zijn gemaakt.